Prof. Dr. Gürsel SAKA

PELVİS VE ASETABULUM KIRIKLARI

Asetabulum kırıkları ortopedistler için zorlu kırıklardandır. Üç boyutlu yapısının karmaşık olması, damar ve sinirden zengin kendine has karmaşık anatomisi bu bölgeyi zor kılmaktadır. Asetabulum kırıkları gençlerde araç kazaları ve yüksekten düşme gibi yüksek enerjili yaralanmalar sonucu oluşurken, yaşlılarda ve osteoporotik hastalarda ise daha düşük enerjili yaralanmalar sonucu oluşabilir.

Vücudun en büyük eklemi olan kalça ekleminin önemli bir parçası olan ve bir çatı görevi yapan asetabulumun kırılması sonucu ciddi yaralanmalar ortaya çıkmaktadır. Asetabulum kırığı tek başına olabileceği gibi, çoklu kırıklara veya yaralanmalara da eşlik edebilir. Asetabulum kırıkları gerek tanı, gerekse cerrahi teknik açısından sorunlu kırıklardır ve hastalar genelde politravmatizedir. Bu nedenle tedavi aşamasında hem hastanın genel durumunun böyle büyük bir girişime izin verecek ölçüde stabil; hem de cerrahi ekibin, kullanılacak malzemelerin ve ameliyat planlamasının eksiksiz yapılması gerekir.

Pelvis ve asetabulum kırıklarının cerrahi tedavisi, genel ortopedistler için alışıldık ve rutin bir cerrahi işlem değildir. Bu nedenle bu kırıkların cerrahi tedavisi uzun bir öğrenme eğrisi ve kapsamlı bir eğitim programının yanı sıra ilgi, beceri ve üst düzey deneyim gerektirmektedir.
Asetabulum kırıklarında sadece 2 mm’ nin altında ayrışma olan ya da hiç ayrışmamış tipleri cerrahi tedavi yapılmaksızın yatak istirahati ile tedavi edilebilir. Ancak asetabulum kırıklarının çok büyük kısmında ayrışma 2 mm’ nin üzerinde ve pelvik dengesizlik vardır. Bu nedenle bu kırıkların çoğunun cerrahi olarak tedavi edilmesi gerekecektir.

Olgunun doğru seçilmemesi, ameliyat öncesi iyi planlama ve uygulama yapılamaması durumunda klinik sonuçlar tatmin edici olmaktan oldukça uzak olacaktır. Tedavide temel prensip anatomik redüksiyon (tam düzeltme ) ve güvenli tespittir. Eğer uygun şekilde tedavi edilmezse sıklıkla kalçanın artrozu (kireçlenmesi) ile sonuçlanır. Amaç anatomik tespit olduğu için; öncelikle kırığın doğru anlaşılması ve buna uygun nazik bir cerrahi girişim başarının temelidir.